Başy » Hekaýatlar » Вейсел Карани (Вейис баба) хакындакы хекаятлар
Аллахың сөйгүлиси хезрети Вейис-Карани (Вейис баба)-куддисе сиррухул азиз (Аллах ол эзизиң сырыны мукаддес кылсын) ики Җаханың гүнеши Пыгамбер саллаллаху алейхи веселлемиң-«Вейис табынларың (Пыгамбери гөренлере сахабалар дийилйәр, сахабалары гөренлере табынлар дийилйәр) хайырлысыдыр» диен өвгүсине мынасып болан ынсандыр. Серверимиз саллаллаху алейхи веселлем бир гүн йүзүни Емен тарапа өврүп: «Мен Аллах непесиниң эсерини Емен тарапындан алярын» дийипдир.
***
Хак Тагала ве Текаддес хезретлери кыямат гүнүнде Вейсиң суратында етмиш мүң перишде ярадар. Вейис шоларың арасы билен учмаха гирер. Эмма хич ким оны гөрмез. Чүнки ол хениз дүнйәде вагты Хакың гуппасының астында гизлин ыбадат эдерди, өзүни халкдан гизләрди. Хак Тагала шейле буюряр: «Мениң велилерим мениң гупбаларымың астында гизленендир. Олары менден башга хич кимсе билмез»
***
Кыямат гүнүнде Энбиялар Солтаны Мухаммет Мустафа-саллаллаху Тагала алейхи веселлем мүбәрек башыны топракдан галдырып, нәмедир бир зат гөзлейән ялы дөрт тарапына гаранҗаклар. Керемли Хакдан хытап гелип:
-Эй, Хабыбым, не исләр сен?- диер. Пыгамберимиз саллаллаху Тагала алейхи веселлем Серверимиз-де:
-Я Реб! Увейси ислейәрин ве оны гөзлейәрин-диер. Ене хытап гелип:
-Эй, Хабыбым! Хич алада галма. Чүнки дүнйәде гөрмедиң, мунда-да гөрмерсиң - диер. Энбиялар Солтаны Мухаммет Мустафа саллаллаху алейхи веселлем ене-де сорар:
-Иләхә, Увейс достуң кандадыр?
Хак Җелле ве Ала хезретлеринден шейле оваз гелер: Увейс патышах хузурында Сыдк макамындадыр.
Хезрети Пыгамбер-саллаллаху алейхи веселлем айдар:
-Ол мени гөрмезми?!
-Эй, Хабыбым! Ол ким мени гөренсоң, сени гөрмеги нәме? Эй, Мухаммет сени гөрен бизиң үчин гөрер. Сенсиз бизи гөрен кишә сени гөрмек хаҗат дәлдир. Бизсиз сени гөрениң нәме пейдасы бар, Сенсиз бизи гөрмегиң нәме зыяны бар.
***
Пыгамбер саллаллаху алайхи веселлем Серверимиз буюряр: «Мениң умматымың ичинде Увейс диен бир әр бардыр, ол Кыямат гүнүнде Ребиа ве Мудар тирелериниң гоюнларының түйүниң саны ялы гүнәли кишилери Шепагат этҗекдир».
Арап тирелериниң хич хайсында бу тирелериңки ялы көп доварлары ёк экени. Сахабалар сорады:
-Эй, Ресулаллах, Увейс сени гөрмедими?
-Гөрди, эмма, захирде (әшгәрликде) гөрмеди. Ене-де дийдилер:
-Ол ашык нәхили ашык болярмыш, Пыгамбер гапысына гелмәге ховлукмаян… Буюрды ки:
-Ики себәпден, биринҗиси хал җәхтинден, икинҗиси шеригат азаметинден (бейиклигинден), ягны онуң бир гөзсүз гаррыҗа энеси барды, оны ялңыз гоюп гелмеди. Шеригат эмрини тутды, энелик хакыны өдемәге чалышды.
Увейс Хезрети дүе бакарды. Хакыны алып энесине хем өзүне нафака (иер-ичер ялы) эдерди. Сахабалар айтдылар:
-Эй, Ресулуллах, биз оны гөрмерисми?
-Омар, Алы гөрер, Эбу Бекир гөрмез.
***
Пыгамберлериң сеййиди Хезрети Мухаммет саллаллаху Тагала алейхи веселлем Серверимиз өлүм дүшегинде ятырка, Хезрети Омар билен Алы разыяллаху анхумы чагырып хыркасыны Увейс хезретлерине әкидип бермеклерини весъет этди ве шейле дийди: «Дөши гыллыдыр. Саг элиниң аясында ак нурдан бир акҗа (теңңе, пул бирлиги) ялы мең бардыр,… Барың оны гөрүң ве менден салам айдың, мениң хыркамы гейсин, асы умматыма, ягны гүнәкәр ымматыма дога кылсын».
Ики җахан гүнеши Мухаммет Мустафа саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз дүнйәден ахыръете гөч этди. Хезрети Омар билен Хезрети Алы разыяллаху анхум Куфе шәхерине гидип, ол хакда сораг-идег эдип башлаярлар. Бир дервүш габат гелип:
-Эй, Мусулманларың эмири? Увейси нәме сораярсыңыз? Ол бир дәли, дивана ёксул кишидир. Дүе бакар. Халка гошулмаз. Хич ким билен сөзлешмез, вейраналарда гезер. Онуң шатлананыны гөрен ёк. Адамлар гүлсе, ол аглаяр-дийип, Увейсиң сыпатларыны санаяр.
Хезрети Омар билен Алы разыяллаху анхум барып гөрселер, Увейс намаза дуран экени. Хак Тагаланың бир перишдеси онуң дүелерини бакяр. Увейс намазыны гутаранындан соң, Хезрети Омар эдеп билен салам берди. Увейс-де өз нобатында салам алды. Хезрети Омар:
-Адың недир?-дийди.
-Абдыллах ягны Аллахың гулы мен-дийди. Омар айтды:
-Күллүнә ибадуллах, ягны хеммәмиз Хак Тагаланың гулудырыс. Тутулян адың недир?
-Увейс-дийди.
Омар онуң саг элиндәки овуҗында, нурдан ак меңи гөрди-де, шейле дийди:
-Эй, Увейс, Пыгамберлер улусы Мухаммет Мустафа саллаллаху Теала алейхи веселлем саңа салам иберди, умматыма дога этсин ве шепагат кылсын-дийди. Увейс айтды:
-Мен бир гүнәкәр гул мен. Дога кылмага сен хас лайыксың. Хезрети Омар айтды:
-Мен өзүм дога кылар мен. Эмма Пыгамбер хезрети саллаллаху алейхи веселлем сизе «мүбәрек хыркамы алып гейсин ве умматым үчин дога кылсын» дийди.
Увейс хезрети, хыркайы-шерифи алды, өпди ве йүз-гөзлерине сүртди ве:
-Сиз шу ерде дуруң-дийди-де, узага гидип хыркайы-шерифи ерде гоюп, йүзүни топрага сүртүп, мынаҗата (Аллаха ялбармага) башлады: «Илаха, Худавендә! Мен тә Мухаммедиң умматының әхлисиниң гүнәсини гечйәнчәң, бу хырканы геймезем. Чүнки Сениң хабыбың Мухаммет Мустафа саллаллаху алейхи веселлем Фарук (Омар) ве Муртузаны (Алыны) иберип, мен гүнәкәр гулуңы шепагатчы тутунды». Шол пурсат Хак Тагала хытап этди:
-Шунчасыны саңа багышладым, хырканы гейгил. Увейс айтды:
-Тә әхлисини багышлаянчаң геймезем. Ол Керемли Аллах билен ине, шу шекилде сөхбет эдйәркә, Хезрети Омар ве Алы разыяллаху анхум Увейсиң эглененинден биынҗалык болуп, онуң янына бардылар. Увейс булара шейле дийди:
-Ах, ховлукдыңыз, нәме үчин гелдиңиз? Эгер гелмеседиңиз тә, Мухаммет умматының гүнәсини гечмейәнчә, мен бу хыркайы-шерифи гейҗек дәлдим. Вах, сабыр этмедиңиз.
Хезрети Омар Увейси гөрди. Ол бир килим геерди, аяклары ялаңачды. Омар бир серетсе, О килимиң ашагында он секиз мүң әлеми гөрди. Омар өз халыпалыгындан эл гөтерип, шейле дийди, «Халыпалыгымы алан болса, бир чөреге чалышҗак». Увейс айтды:
-Оны акылы ёк адам сатын алар. Бу ери алув-сатув эдилйән ер дәл.
Хезрети Омар халыпалыгыны терк этмек иследи. Сахабалар перят кылдылар:
-Эй, Мөмүнлериң эмири! Пыгамберимиз сени халыпа этди. Эбу Бекирден соңра халыфейи-Ресул сенсиң. Сениң бир сагатлык адыллыгың етмиш йыл тагат кыландан егдир (говудыр)-дийдилер.
***
Хезрети Омар, Увейс хезретинден сорады:
-Эй, Увейс! Нәме себәпден хезрети Пыгамбери гөрмәге гелмедиң? Увейс:
-Пыгамбери сиз гөрдүңизми?-дийди.
-Гөрдүк-дийдилер. Увейс айтды:
-Эгер гөрен болсаңыз айдың, Пыгамбериң гашы ачыкмы я чатыкмы?-дийди.
Булар бир агыз хич зат диймедилер. Хезрети Пыгамбер хайбатлыды. Хич ким мүбәрек йүзүне диканлап середип билмезди ве нышаныны бермезди. Хезрети Увейс сорады:
-Сиз Пыгамбери сөермисиңиз?
-Сөерис-дийдилер.
-Маңа дишлериңизи гөркезиң!… Гөркездилер, дишлери бүс-бүтинди. Увейс айтды:
-Эгер сиз Пыгамбери сөййән болсадыңыз, онда Оңа дуйгудашдык эдердиңиз. Капырлар Ухуд сөвешинде Онуң дишини дөвдүлер. Сөйсеңиз сизем дишиңизи дөвердиңиз. Достлугың шерти будур. Капырлар Онуң бир дишини дөвдүлер, мен дишлеримиң хеммесини согурдым-дийип, мүбәрек агзыны ачды. Онуң агзында бир дишем ёкды. Увейс айтды: «Мен Пыгамбер саллаллаху алейхи веселлеми гөзүм биле гөрмедим, эмма мен оңа меңзедим. Оңа меңземек диндендир».
Хезрети Омар Фарук ве Алы Муртаза Увейсиң халыны гөрүп:
-Вах, биз Хабыбуллаха герегиче достлук эдип билмедик-дийдилер ве аглашдылар. Фарук айтды:
-Эй, Увейс, маңа дога кыл! Увейс айтды:
-Иманың ичинде мейил болмаз. Биз хер дем дога кыларыс ве догамызың ичинде «Аллахым бүтин мөмүн эркеклери ве бүтин мөмүн хатынлары магфырет эт» диерис. Эгер иманыңызы габра саламат әкидип билсеңиз дога сизи тапар, эгер әкидип билмесеңиз, догадан сизе не пейда? Ене Фарук:
-Эй, Аллахың хас гулы, маңа бир өвүт бер-дийди. Увейс:
-Эй, Омар, Аллахы билермисиң?
-Билерин-дийди. Увейс:
-Аллахдан башгасыны билмезлигиң сениң үчин хас говудыр-дийди. Омар:
-Өвүдиңи артдыр-диййәр. Увейс:
-Аллах сени билерми? Аллахдан башга киши сени билмесе, хас говудыр-дийди. Омар:
-Сен шу ерде дур, мен бир затлар гетирейин-дийди. Увейс элини голтугына элтип, ики акче чыкарды-да, шейле дийди:
-Эй, Омар! Мен бу акчәни (пулы) дүе бакып газандым. Эгер кепил болсаң, шу ики акчәни гутарянчам, дири галарын, Бар бир зат гетир.
Увейс Олар билен бир заман биле болуп, шейле дийди:
-Азап чекип гелдиңиз, барың инди ызыңыза гайдың. Кыямат якын гелди, оңа тайярлык гөрүң. Менем тайярланмага гидейин.
Олар ызына гайтдылар. Увейс хем обасында таналып, халкың оңа хорматы артды. Бир гүн ол обадан чыкып гитди. Гайдып оны гөрен болмады.
***
Увейс Хезрети Пыгамбериң хыркайы-шерифини гейип, шейле дийди: «Хак Тагала Хезрети шу хырканың хорматына шу умматдан Ребиа ве Мудар тирелериниң гоюнларының түйүниң саны ялы кишиниң гүнәсини гечди».
***
Эгер Хезрети Омар афзалмы я-да Увейс дийип сорасалар, шейле җогап берип болар. Увейс дүнйәлиги терк этди. Омар-да болса ики дүнйәлик несне (зат) барды. Дүнйәни терк эден биле, дүнйә мәлик (эе) болан дең дәлдир.
***
Эбу Сулейман Дараны шейле гүррүң берйәр: «Увейсел Караны хаҗ парзларыны ерине етирди ве ондан соң Мединейи-Мүневверә гитди. Месҗидиң гапысына геленде: «Ине, шу ери Ресул Алланың габры-шерифидир» дийиленде, өзүнден гидип, ере йыкылды. Өзүне гелип: «Ресулы Экремиң депин эдилен еринде дурарлыгым ёкдур, мени бу ерден чыкарың» дийди ве гитди. (Ыхяы-Улум. 1 том, 767 сах).
***
Бир гүн мешхур велилериң бири Херм б. Хайян Вейсел Каранының янына баряр. Вейсел Караны ондан нәме себәпден өз янына гелендигини сораяр. Шонда Херм б. Хайян:
-Сениң билен достлашмага гелдим-диййәр. Вейсел Караны:
-Аллахыны билйән кишиниң кимдир бири билен достлашаныны асла гөрмәндим дийип, җогап берйәр. (Ыхяы-Улум 2 том, 582 сах)
***
Вейсел Караниден «Эртире нәхили чыкдың?» дийип соранларында, шейле җогап берйәр:
-Ынсан нәхили эртире чыкяр өйдйәрсиңиз? Ол эртире чыканы билен агшама галҗагыны, галмаҗагыны билмез. Мен хем эдил шонуң ялы. (Ыхя 2 том 587 сах).
Шүбхели затлардан узаклашмак, таквалыга якын болан зерурлыгың иң эсасыларының биридир. Пыгамберлере меңземек үчин хөкманы суратда шүбхели затлардан гачмалыдыр. Вейсел Караны (гөвнүне гүман гиден) хич бир шүбхели задының янына голайлашмандыгы үчин адамлар оны дәли хасаплаярдылар. Онуң хемише йүзи гайгылы, гөзлери яшлыды. Мүритлери «биз шуны эртир-агшам гөрүп дуралы» диен ниет билен онуң үчин җай дикипдирлер. Арадан айлар-йыллар гечсе-де, Вейсел Каранини гөрйән ёкды. Эртир намазының азаны айдылан вагты чыкып, яссыдан соң яры гиҗелер өйүне доланярды. Иймити топлан шәниклеринден ыбаратды. Галан-гачан хурмалары селәлиги үчин айырып гоярды, эгер хурма тапмадык ягдайында шәниклерини сатып мыдар эдерди. Зибиле зыңылан чүйрүк мата ве бийз бөлеклерини ювуп, ямап көйнек дерегине геййәрди. Чагаларың янындан геченде оны «дәли» дийип, дашламага башлаярдылар. Ол болса: «Көшеклер, мени бейле дашласыңыз гелйән болса, улы дашларыңызы ташлап, кичирәги биле дашлабериң. Улы дашларыңыз аягыма дегип, ганадайса, тәретим позулып, соң намаза гиҗә галаймайын» диййәрди. Шонуң үчин Ресулы Экрем саллаллаху алейхи веселлем Вейсел Караны хакында шейле диййәр: «Мен рахманың ысыны Емен тарапындан алярын».
Хезрети Омар халыпа дөври, бир меҗлисде «Ыраклылар еринден турсун» диййәр. Соңра хер кес отурсын ве диңе куфелилер турсун» диенде, эдил Хезрети Омарың айдышы ялы эдйәрлер. Бир аз соң «Диңе Мудар тиресинден боланлар турсун, галанлары ерлеринде отурсын» диййәр. Ыз янындан «Карн тиресинден боланлар турсун» диенде, екеҗе киши аяга галяр. Хезрети Омар:
-Сен Увейси танаярмың?-диййәр. Ол киши:
-Танаярын. Йөне оны нәме себәпден сорадың?! Бизиң тирәмизде ондан акмагы, ондан дерексизи ёкдур-диенде, Хезрети Омар аглап, шейле диййәр:
-Белки бу айдянларың догрудыр. Йөне Ресулы Экрем «Рабиа ве Мудар тирелериниң саны ялы ынсанлар онуң шепагаты биле җеннеде гирҗекдирлер» дийипди.
Херм б. Хиббан шейле гүррүң берйәр: Омарың бу беяныны диңләнимден соң, Оны гөрмек үчин Куфа гитдим. Өйле вагты көйнегини ювуп, тәрет алян вагты Фырат дерясының кенарында душушдык. Даяв, хайбатлы бир киши. Хормат билен салам бердим, саламымы алды. Эллешмек үчин элими узатдым. Йөне ол элини бермеди. Мен оңа:
-Увейс, Аллах саңа рахмет этсин, ягдайың нәхили?-дийдим. Соңра оны гөрүп гөрнүшиндәки халындан өтүри, йүрегимдәки оңа болан сөйгүмиң хем мәхир-мухаббетимиң ичиме сыгманлыгы үчин агламага башладым. Ол хем аглады ве маңа:
-Аллах саңа-да рахмет этсин, эй Херм б. Хиббан, сениң ягдайың нәхили, мең яныма сени ким иберди?-дийди. Мен хем:
-Аллах иберди-дийдим. Увейс:
-Лә иләхә иллаллах, субханаллах, бу Реббимиң вада берен ерини тапды-дийди. Мен муны биринҗи гезек гөрйәрин, бу мениң адымы ниреден билйәркә, дийип хайран галдым ве сорадым.
-Эй, Увейс, мениң адымы ниреден билйәрсиң? Ол:
-Алим (хемме зады билиҗи) ве Хабир (хемме затдан хабарлы) болан Аллах маңа хабар берди, дийди. Сениң билен геплешен вагтым рухум рухуңы билди. Аслында мөмүнлер бири-бирлерини билерлер. Гөрүшселер-де, Аллахың рахмети билен сөйүшерлер хем тапышарлар. Араларындакы дашлык муңа зыян бермез-дийди. Мен:
-Сенден Ресулы Экремиң бир хадысыны эшитмек ислейәрин-дийдим. Ол хем:
-Энем-атам оңа пида болсун. Мен Ресулы Экреми гөрмәге етишмедим. Ол саллаллаху алейхи веселлемиң шерефли сөхбетине мүшерреф болмадым (етишип билмедим). Мен хем эдил сениң ялы онуң сахабалары билен гөрүшдим ве олардан маңа Ресулы Экремиң кәбир хадыслары улашды. Эмма мен бу гапыны ачмак ислемейәрин. Не хадыс алымы, не мүфти, не казы – буларың хич хайсы болмагың ышыгына дүшмейәрин. Мениң өз дердим өзүме етер, дийди. Мен:
-Бейле болса, Курандан бир аят ока. Муны сениң агзыңдан диңлемек ислейәрин. Хемем мениң үчин дога эт ве нәмедир бир затлар весъет эт. Себәби мен сени Алланың хакы үчин сөййәрин, дийдим. Ол элимден тутуп Фырадың кенарына элтди хем шейле дийди:
-Аузи билләхис семиил алими минеш-шейта ныр-раҗим. Соңра аглап, иң догры сөз Реббимиң сөзүдир дийип, «Духан» сүресиниң 38-нҗи хем 42-нҗи аятларыны окады: «Биз гөклери ве ери ве бу икисиниң арасындакылары йөнелиге яратмадык. Биз олары диңе ве диңе гереги ялы яратдык. Эмма ынсанларың көпүси муны билмезлер. Догрусы хөкүм гүни хеммеси бир ере топланҗакдыр. О гүн достуң доста пейдасы-да, көмеги-де дегмез. Диңе Аллахың мерхемет эден кишилери муның дашындадыр. О, шүбхесиз гүйчлүдир, мерхеметлидир». Шу аятлары окап, шейле бир ах чекди велин, мен өзүнден гидендир өйтдүм. Соң еринден туруп:
-Эй, Хиббаның оглы, атаң өлди, сен хем якын вагтларда өлерсиң. Гитҗек ериң я җеннет, я җәхеннемдир. Атаң Адам, эҗең Хава, Нух, Ыбрайым Халилур-Рахман ве Әлемлериң Ресулы болан Мухаммет алейхыссалам Эбу Бекир ве Омар, буларың хеммеси өлди, диенден соң:
-Ах, Омар, ах, Омар!, дийип бир награ чекди. Мен Оңа:
-Бейлекилер өлди, йөне Омар өленок ахыры-дийдим. Увейс:
-Онуң гара хабарыны, хат-да сениң өлүм хабарыңы-да Реббим маңа билдирди-дийди ве сөзүни шейле довам этди:
-Инди сенем өлүлериң хасабындасың-дийди ве Ресулы Экреме салаты салам айтды, гизлин догалар эдип, маңа өврүлип шейле дийди:
-Саңа весъетим. Догры ёл Аллахың китабы ве салых мөмүнлериң ёлудыр. Өлүми хергиз ядыңдан чыкарма. Гарындашларың арасына баран вагтың олары Аллахың газабының гүйчлүдиги билен горкуз. Хер кесе несихат эт. Җемагатдан айрылма. Эгер айрылайсаң, диниңден дашлашып, Җәхеннеме гидерсиң. Сен мениң хакыма дога эт, дийдиң, «Эй, Аллахым, бу адам сениң үчин мени гөрмәге гелендигини айдяр. Мунуң йүзүни маңа гөркез. Муны Дарус Селама мениң биле ерлешдир. Дүнйәде оны гора, аза канагат эденлерден эйле. Дүнйә ишлерини асан эдип, шүкүр эденлерден кыл» дийип дога этди ве соңра:
-Сени Аллаха табшырярын. Саңа Аллахың рахмети болсун. Сени Аллаха табшырярын. Хайышым инди мени гөзлеме. Шан-шөхраты сөймейәрин. Маңа ялңызлык говы. Сени хемише ятлап, Сениң үчин дога эдерин. Сен хем мениң үчин дога эт! Хәзирем шу ерден гит.
Онуң билен ене-де нәче йөрәсим гелсе-де, мүмкин болмады. Аглашып айрылышдык. Гитди. Мен хем ызына дүшдүм. Хайсыдыр бир көчә совуланыны гөрдүм. Ене гөресим гелип гөзледим, йөне тапмадым». Ине, дүнйәден йүз өвүрен ахырет ёлагчысының халы шейледир (Ыхя 3-нҗи том, 497-499 сах).
***
Хекаята гөрә, Вейсел Караны бир кыссачыны диңләп, онуң сөзлерине гүлйәрди. Кыссачы сөзүниң арасында Җәхеннемиң адыны агзанда Увейс бир награ чекип, о ерден гитди. Адамлар «Ай, бу бир дәлидир» дийдилер.
***
Вейсел Караны бир гиҗе үчин «бу гиҗе руку гиҗесидир диерди ве тә эртире ченли руку эдерди. Башга бир гиҗе үчин «бу гиҗе сежде гиҗесидир» диерди ве бүтин гиҗәни сежде биле гечирерди.
***
Бир адам Вейсел Караниниң йүзүне середйәр ве
-Эй, Увейс, сениң болшуң бирхили хасса меңзейәр-диййәр.Увейс:
-Хассаны ийдирйәрлер, мен иймейән. Хасса уклаяр а, мен укламаян. Онсоң мен нәхили хасса болярмышым?!
***
Эбу Якуп эл-Фари эд-Дакики шейле гүррүң берйәр. Дүйшүмде узын бойлы бир адам гөрдүм. Хемме киши онуң ызы билен ылгаярды. «Бу кимдир дийсем, бу Увейс-эл-Каранидир» дийдилер. Деррев янына бардым ве «Маңа веъсет эт, Алла саңа рахмет этсин» дийдим. Ол йүзүни-гөзүни эңшетди. «Маңа нәме себәпден гахарланярсың, иршат (угрукдырмагыңы) бермегиңи ислейәрин ахырын. Маңа иршат бер» дийдим. Шонда Увейс:
-Сен Реббиң рахметини, оңа болан сөйгүңден гөзле хем хич хачан ондан умыдыңы үзме-дийди-де, өз ёлы билен гидиберди.
***
Вейсел Караны шейле диййәр: «Таква киши зат ниети билен чыкан вагты таквачылыгы оны терк эдйәр».
***
Ахмет бин Ханбел: «Хакыкы таквалык Увейсиң таквалыгыды. Чүнки ол отуранда-да хурма япракларының үстүнде отурярды» диййәр.
***
Реби шейле гүррүң берйәр: Бир гүн Увейси гөрмек үчин ёла чыкдым. Барсам ол гушлук намазыны кыляр экени. Гутарып тесбих чекмәге башлады. Соң хич тарапа серетмән, өйле намазыны кылды. Бу ягдай үч гүн довам этди. иймеди, ичмеди, укламады. Дөрдүнҗи гүн бираз ымызганды. Соң ене мынаҗата башлады: «Иләхә! Көп уклаян гөзден хем көп иййән гарының шеринден саңа сыгынярын»-дийди. Бу сөзлери эшидип: «Өвүт хөкмүнде маңа шулар етер» дийдим-де, ызыма гайтдым.
***
Увейс Хезрети өмрүнде бир гиҗе ятып укламады.
-Намазда хушу (хич зады дуйман намаз кылмак) нәме?-дийип сорадылар. Шейле җогап берди:
-Намаз окап дуран вагтыңда бир тарапындан найза билен урлуп, бейлеки тарапыңдан чыкарылса-да билмезликдир
***
Увейс Хезрети айдыпдыр: «Ким үч зады сөйсе, ягны говы геймеги ве говы иймеги хем-де байлар билен дурмагы халаса шейтан оны аңсатлык билен аздырар».
***
Херм бин Хиббан бир гүн Увейс хезретлеринден өвүт бермегини сорады. Шонда Увейс:
-Ятҗак вагтың өлүми яссыгың астында гой. Хачан-да укудан оянаныңда өлүми гөз өңүңден айырма. Хич вагт гүнәниң кичилигине серетме! Гүнәни әсгермезчилик этсең, Алланы ынҗыдарсың. Эден улы-кичи гүнәлериң хеммесине тоба эт!- дийди