Başy » Kitaplar » САХАБАЛАР » ҖАФЕР ИБНИ ЭБИ ТАЛЫП
Ганат дакып Җеннете учанлар
ҖАФЕР ИБНИ ЭБИ ТАЛЫП
разыяллаху анху
Хезрети Җафер разыяллаху анху Эбу Талыбың оглудыр. Сөйгүли Пыгамберимизиң иниси, Тайяр онуң лакамыдыр. Ол Ысламың илкинҗилериндендир.
Әлемлериң Сервери саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз 36 яшларында вагты бир йыл гытчылык болды. Ол саллаллаху алейхи веселлем агасы Аббас билен бирликде Эбу Талыбың йүкүни еңлетмек үчин чагаларындан бирини алмагы пикир этди. Шонда Пыгамберимиз теклибини Эбу Талыба айданда, ондан:
-Акылы маңа гоюң, галаныны нәтсеңиз шейдиң-диен җогабы алды. Шонда сөйгүли Пыгамберимиз Алыны, агасы Аббас-да Җафери алып, чагаларының арасына гошдулар.
Ыслам дини геленде чагалардан илки мусулман болмак багтыярлыгына Хезрети Алы мынасып болупды. Җафер ибни Эбу Талып хем аялы Эсма бинти Умейс билен бирликде Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның делалаты (угрукдырмагы) биле мусулманларың хатарына гошулыпдырлар.
Ресулуллах оңа болан сөйгүсини, мәхир мухаббетини ине шейле диле гетирипдир: «Җафер ярадылышы хем ахлагы боюнча маңа иң көп меңзейәнидир».
Ол хем илкинҗи мусулманларың габатлашан җебри-җепалары билен йүзбе-йүз болса-да, сабыр эдипди. Чүнки ол Җеннет ёлуның тикенлер билен дүшелги, белалар билен пүре-пүрдүгини билйәрди. Җафер разыяллаху анху иң соңунда машгаласы билен Хебешистана гөчмәге меҗбур болупды. Хебешистана барып, мусулман боланларындан бәри рахатлыгың леззетини илкинҗи гезек дадыпдылар. Онуң Хебешистаның королы Неҗаша Ысламы дүшүндирениндәки пайхаслы өзүни алып баршы, аҗайып нусгадыр.
Курайшлылар мусулманларың Хебешистана барып, аркайын гезип йөрмеклерине чыдам эдип билмән, Неҗаша гыммат бахалы совгатлар эдип, тәзе дине ынананлары юртларындан ковмагы хайыш эдйәрлер. Неҗашы ики Курайшлыны хем өзүни пеналап гелен мусулманлары бир ере җемләп, олары диңлейәр. Мусулманлара гезек берленде Җафер ач-ачан чекинмән, эдеп билен шейле дийди:
-Эй, корол! Биз җахылыет ичинде яшаян бир миллетдик. Бутлара сыгынып, өлүлери иердик. Яманлыклардан эдер ялысыны эдип, доган-гарындаш билен гатнашыгы кесердик. Гоңшулыгы йигренердик. Гүйчли болан эҗизи эзерди. Тә Пыгамбер гелйәнчә, биз шейле ягдайда галдык.
Бу Аллахың илчиси бизи Аллахың бирлигине ынанмага ве диңе Аллаха ыбадат этмәге, аталарымызың ынанан бутларындан хем дашларындан йүз өвүрмәге чагырды.
Бизе сөзүң догрусыны сөзлемеги, аманаты эесине говшурмагы, доган-гарындашы хормат этмеги, гоңшулар билен говы гатнашмагы, харамлардан узаклашмагы, ган дөкмекден әгә болмагы эмр этди.
Ялана шаятлык этмеги ве төхмет атмагы гадаган этди. Хоссарсызың малыны иймеги харам кылды. Бизиң диңе Аллаха ыбадат этмегимизи, оңа шәрик гошмазлыгымызы, намаз кылмагымызы, зекат бермегимизи ве Ремезанда ораза тутмагымызы эмр этди.
Биз бу Пыгамбере ынандык, иман этдик. Онуң гөркезен ёлундан йөредик. Пыгамбериң халал диенини халал билдик, харам диенини харам билдик.
-Эй, корол! Шу себәпден ковмумыз бизе җепа берди. Бизи динимизден дөндерип, ене бутлара ыбадат этдирмәге чалышды. Бизе зулум этдилер. Оларың зулмы чыдар ялы болмансоң, юрдумызы терк эдип, сениң юрдуңда зулум эдилмерис-диен умыт билен шу меканы сайладык.
Хезрети Җафер разыяллаху анхуның бу гүррүңлерини диңлән Неҗашы:
-Пыгамбериңизе гелен вахыдан ядыңызда бармы?-дийди. Җафер ибни Эбу Талып:
-Хава бар-диенде, Неҗашы:
-Эгер бар болса, маңа окап бер-дийди. Хезрети Җафер: «Каф-ха-я-Айн-Сад. Бу Реббиниң рахметини гулы Закерийя ятлатмасыдыр. Ханы ол бир заман Реббине гизлин бир сеслениш биле сесленипди-де: Эй, Реббим! дийди. Сүңклерим хакыкатданам җуда инчелди ве башымдакы сачларым-да агарды. Реббим! Саңа ялбарып-якармакда асла бетбагт болмадым» («Меръем» сүреси; 1-4-нҗи аятлар)аятыны окады.
Аятлары диңләп отырка, Неҗашы агламага башлады ве онуң гөз яшлары сакгалыны өл-мыжжык этди. Ол Җафер ибни Эбу Талыба:
-Сизиң Пыгамбериңиз билен Исаның гетирен шол бир чешмесинден пышгырып чыкян нурдур бу-дийди. Соң болса, гелен Курайшлылара өврүлип:
-Гидиң шу ерден, мен булары асла сизе бермен-дийди.
Нәме эдип, нәме гойҗакларыны билмедик Курайшлылар эртеси гүн ене Неҗашының хузурына чыкып:
-Эй, корол! Саңа сыгынан бу кимселер Меръем оглы Иса хакында болар-болмаз геп айдярлар-дийип, Неҗашыны өз тарапларына чекмек иследилер. Корол ене Җафери хем достларыны чагырып:
-Сиз Мерем оглы Иса хакында нәме диййәрсиңиз?-дийди. Җафер разыяллаху анху:
-Биз диңе Пыгамберимизиң диййәнини диййәрис-диенде, Неҗашы:
-Бу меселеде ол нәме диййәр?-дийди. Хезрети Җафер разыяллаху анху:
-Онуң Аллахың гулы, пыгамбери, рухы, улугыз намыслы Меръеме индирен келимесидигини айдяр-дийип, җогап берди.
Неҗашы эли билен ере уруп:
-Меръем оглы Иса сизиң Пыгамбериңизиң гетиренинден бир гыл ялы-да тапавутлы дәлдир-дийип, иман этди ве:
-Барың аркайын яшаң. Сизе сөген я-да азар берҗек болян хөкман җезаландырылҗакдыр-дийди.
Җафер хем аялы он йыл Неҗашының юрдунда саламатда яшадылар. Хиҗретиң 7-нҗи йылында олар хем бейлеки мусулманлар билен билеликде Мединә гөчдүлер. Олар баранларында Ресулы Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз яңы Хайбары басып алыпды. Сөйгүли Пыгамберимиз оны гөрүп, бегенҗинден яңа: «Хайбарың басып алнанынамы, я Җафериң гелишеними, хайсына бегенҗегими билмейәрин» диййәрди.
Ресулы Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз оны: «Гарыпларың атасы» дийип ятларды. Чүнки ол ёксуллара өрән мерхеметлиди. Өйүне әкидип ийдирип-ичирерди. Җомартлыгындан өтүри оңа «Җевад ибн Җевад» җомардың оглы җомарт-дийлерди.
Хиҗретиң 8-нҗи йылында Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Византиялылар билен сөвешмек үчин гошун йыгнады. Зейд ибн Харисәни гошунбашы эдип:
-Эгер сен шехит болайсаң, гошунбашылыгы Җафер алсын. О-да яраланса я шехит болса, онда Абдуллах ибни Реваха алсын-дийип, буйрук берди.
Υч мүң кишилик мусулман гошуны Мутә баранда, Византияның йүз мүңлүк гошуны өңлеринден чыкяр. Сөвешиң башында Зейд шехит болды. Байдагы Җафер алды. Ол гылыҗы билен сагына-солуна хүҗүм эдип, душман хатарларына айланды. Гылыч саг элини гопарандан соң, байдагы сол элине алды. Салым гечмәнкә, чеп элинден хем дынды. Байдагы дөши билен эңегине дирәп тутмак ислейән Җафери-Тайяр ене хүҗүм этмек исләнде, үчүнҗи зарбаның урулмагы билен шехитлик шербетини ичди. Байдагы Абдуллах ибни Реваха алды. О-да достларына говушянча дөвүшди ве шехит болды.
Ресулы Экрем бу үчүсиниң өлүмине җуда гынанды, иниси Җафериң өйүне гидип, етим галан чагаларына мәхрем назары билен баканда, гөзяшларыны саклап билмеди. Шонда Эсма разыяллаху анха:
-Эй, Ресулаллах! Нәме үчин аглаярсың? Җаферден я достларындан хабар бармы?-дийди. Мерхемет хем Рахмет Пыгамбери Серверимиз:
-Хава, олар бу гүн шехит болдулар-дийди ве агзындан нәлайык бир сөзүң чыкмазлыгыны табшырып, өйүне гитди.
Серверимизиң хасратына теселли бермек үчин Җебрайыл алейхис салам гелди-де «Җафериң кесилен ики голуның ерине Алла Тагаланың якутдан ики ганат ыхсан эдендигини, шол ганатлар билен онуң Җеннетде учуп йөрендигини» хабар берди. Ол шу себәпден Җафери Тайяр ады билен таналяндыр. Ол шехит боланда 41 яшындады.
Керемли Хакдан онуң ахлагыны нусга эдинмеги ве шепагатларына лайык болмагы ныяз эдерис. Әмин.