Başy » Kitaplar » САХАБАЛАР » АБДУЛЛАХ ИБНИ ОМАР
Бир Пыгамбер ашыгы
АБДУЛЛАХ ИБНИ ОМАР
разыяллаху анху
«Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң ызыны ызарлайҗы»дийип, таналан бир Пыгамбер ашыгы... Хемише онуң ызында гезип йөрен йигит...
Абдуллах ибни Омар Хезрети Омар разыяллаху анхуның оглудыр. Ол Пыгамберлигиң үчүнҗи йылында Мекгеде догулды. Какасы билен бирликде чагака, мусулман болды. Ол ибни Омар ады билен мешхурдыр.
Ибни Омар Ыслама гирен гүнүнден бейләк тә өмрүниң соңуна ченли сүннете берк табын болупды. Шу айртынлыгы билен таналан ибни Омар разыяллаху анху сөйгүли Пыгамберимизиң ёлундан, ызындан сачың тары ялы-да гышармадыгыны, эден әхтинден дәнмедигини ине, шейле беян эдйәр: «Мен Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлеме әхт этдим. Шу әхтими не боздум, не-де үйтгетдим. Хич бир питнечә әхт этмедим. Хич бир мөмүни-де ятан еринден турузмадым»
Әлемлериң Сервери саллаллаху алейхи веселлем аял доганының янёлдашы боланлыгы үчин, хемише Ол саллаллаху алейхи веселлемиң янында болуп, мусулманлара гөчмек меселесинде якын көмекчиси болупдыр. Ибн Омар разыяллаху анху Эбу Хурейреден соң иң көп хадыс роваят эдендир. Онуң 2630 хадыс роваят эдендиги накыл эдилйәр.
Сахабаларың яшулылары арадан чыканларындан соң, ынсанлар питива алмак үчин ибни Омарың я-да ибни Аббасың янына гелердилер. Ол илки Китаба, соң сүннете, соң болса гөзлейән хөкүмини тапмаса, сахабаларың хорматлыларының тассыкламакларына гөрә, херекет эдерди. Өзи белли бир айгытлы карара гелмесе, питива бермезди. Көпленч болса «бу меселеде билйән задым ёк» дийип, җогап берерди.
Бир гүн бир адам гелип, ибни Омар разыяллаху анхудан бир зат сораяр. Ол хем:
-Сораян задыңы мен билемок-дийип, җогап берйәр. Ол адам:
-Билсе-де, билмейән дийди-дийип, Онуң дүрс херекетине хайран галяр.
Ол бир гезек өзүнден ялбарып питива бермегини ислейән бирине:
-Ибни Омар шейле питива берди дийип, аркамызың җәхеннемиң көпрүсине өврүлмегини ислейәрмиң?-дийип гахарланды. Ол питива меселесинде шейле әгәди.
Ол җомартлыгы, таквалыгы себәпли, дөвлет везипесини эелемекден өзүни дашда саклаярды. Бир гүн Хезрети Осман разыяллаху анху ибни Омары чагырып, онуң хәким болуп бермегини хайыш этди. Ол болуп билмеҗекдигини айдып өтүнч сорады. Хезрети Осман разыяллаху анху:
-Нәме, маңа гаршы болярмың?-диенде, ибни Омар:
-Асла... Эмма мениң билишимче хәкимлер бирнәче бөлекдир. Билмән хөкүм эден хәким, ол җәхеннемдедир. Бири-де билип догры херекет эден ве этмейән хәким бардыр. Аллах үчин мениң везипәни алмаянлыгым себәпли өтүнҗими кабул этмегиңи ислейәрин-дийип, өтүнч сорады. Чүнки Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң сахабаларындан хорматлылары барка, Абдулла ибни Омар разыяллаху анху өзүни бу везипә лайык гөрмеди.
Ол мусуманларың арасында питне чыкмасындан өрән ховатыр эдерди. Шу себәпден ол халыпалык теклибини рет эдипди. Дөвлет адамлары бир нәдүрслүк гойберсе, олары деррев оярарды. Бир гезек узак гүррүң эдип, икинди намазыны гиҗикдирен Хаҗҗаҗа «Гүн саңа гарашмаз» дийипди.
Эйюп ибни Ваил эр-Расиби онуң җомартлыгы хакында шейле гүррүң берйәр: «Ибни Омар разыяллаху анху маңа дөрт мүң дирхем билен гыммат бахалы юмшак мата иберипди. Эртеси гүн мен оны аты үчин карз эдип, ийм сатын аляныны гөрдүм. Өйлерине гиденимде гөрен затларымың догрудыгына анык гөз етирдим. Онуң болушы маңа шейле бир тәсир этди. Дашары чыкып:
-Эй, тәҗирлер! Сиз дүнйәде нәме эдйәрсиңиз! Ине, ибни Омара мүңлерче дирхем гелйәр. Оларың хеммесини пайлаяр. Эртеси өзи болса, аты үчин бергә батып, ийм аляр-дийип гыгырдым.
Ибни Омар разыяллаху анху хызматкәрлериниң говы херекетлерини гөрдүги я-да месҗиде гидип намаз кылянларына габат геләйдиги деррев олары азат эдерди. Муны эшиден хызматкәрлер азатлыга чыкмак үчин бир гезек болса-да, месҗиде гидип, намаз кылардылар. Ибн Омар разыяллаху анху гөрсе, азат эдерди. Достларындан бири бир гүн ибни Омара:
-Хызматкәрлер азатлыга чыкмак үчин месҗиде гидип, сени алдаярлар-дийди. О-да:
-Бизи Аллах билен алдаянлара алданмага разыдырыс-дийип, җогап берди. Ол шу дереҗеде хак ашыгыды ве сахаватлыды.
Абдулла ибни Омар Ресулы Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз арадан чыкандан соң, оңа болан сөйгүсиниң нышаны хөкмүнде, ол ниреде намаз кылан болса, шо ерде хем намаз кыларды. Йөрән ёлларындан йөрәп, саялан агаҗының ашагында саяларды. Эгер бир ерде Пыгамберимизиң дүесини сакланыны гөрен болса, о-да шо ерде дүесини сакларды. Бир ёла гирип, ене ызына чыканыны гөрен болса, о-да шол херекетлери гайталарды. Онуң бу халыны гөрен Хезрети Айша разыяллаху анха Энемиз:
-Ибни Омарың ызарлайшы ялы, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң отагларындакы ызларыны ызарлан хич кимсе ёкдур-дийип, онуң сүннете табынлыгыны беян эдипдир.
Ол сәхерлериң достуды. Гиҗе туруп, намаз кылар. Сәхерлери тоба эдип гечирерди ве гөз яшларыны дөкерди. Янында бир аят окалса, сакланып билмән агларды. Бир гүн бириси оңа: «Хер ыммата бир шаят гетирдик. Эй Мухаммет! Сени-де бу ыммата шаят гетирен вагтымыз буларың халы ничик болҗак?..» («Ниса» сүреси; 41-нҗи аят)диен аяды окап берди.
Ибни Омар агламага башлады. Гөзяшларындан сакгалы өл-мыжжык болды. Ол шейле дереҗеде юка йүрек хем Куръан ашыгыды.
«Ваккафун алә исри Русулилләх - Ресулаллахың ызыны әдимме-әдим ызарлан» лакамы билен мешхур болан ибни Омар разыяллаху анху Әлемлериң Сервери саллаллаху алейхи веселлемиң саламлашмак меселесиндәки весъетини ерине етирмек үчин, хич иши болмадык халатында-да мусулманлар билен саламлашмак үчин ёла чыкарды. Ула-кичә - хер кесе салам берерди.
Онуң яшы кичи боландыгы үчин Бедир хем Ухуд сөвешлерине гатнашманды. Ондан соңракы Хендек, Хайбар хем Хунейн сөвешлерине гатнашды. Хат-да Эбу Эйюп эл-Энсары разыяллаху анху билен бирликде, Ыстамбулы басып алмаклыга-да гатнашыпдыр. Ол хиҗретиң 73-нҗи йылында Мекгеде арадан чыкандыр.
Реббимизден онуң сүннете табынлыгындан ве ышгындан бизлере-де пай бермесини ве о Пыгамбер ашыгының шепагатларына лайык эйлемесини ныяз эдерис. Әмин.