Başy » Kitaplar » САХАБАЛАР » АБДУЛЛАХ ИБНИ САЛАМ
Яхудиликден Ыслама гечен
АБДУЛЛАХ ИБНИ САЛАМ
разыяллаху анху
Абдуллах ибни Салам разыяллаху анху Ясрипде (Медине шәхериниң өңки ады) яшаян яхудыларың алымлырындан... Халк арасында таквалыгы хем догручыллыгы билен таналан яш йигит... Төвраты окап, ахыры иң соңкы Пыгамбериң гелҗегине хасрат билен гарашанлардан...
Онуң Ыслама гирмеси яхудыларың арасында улы хадыса болуп, бу вака оларың мессепсиз, яланчы хем төхметчи миллетдигини субут этди. Ол Ыслама гелиши хакында шейле гүррүң берйәр: «Багымда хурма агачларыны гөзден гечирип йөркәм, бир адам гелип, Пыгамбер дийилйән кишиниң Кубада дүшләндигини хабар берди. Мен агаҗың үстүнде отуран еримде «Аллаху экбер... Аллаху экбер» дийип гыгырдым. Дайзам Халиде бинтул Харис хурма агачларының ашагында дурды. Текбир гитиреними эшидип маңа:
-Эдениң бар болсун. Эгер сен Имраның оглы Мусаның геленини эшитсеңем шейле бегенмездиң-дийип гахарланды. Мен-де:
-Дайза җан! Ол Имраның оглы Мусаның доганы әхбети. Икисиниң дининиң айратынлыгы ёкдур. Оңа иберилен муңа-да иберилендир-диенимде бираз көшешип:
-Кыямата якын гелҗекдиги билдирилен Пыгамбер шумы?-дийди. Мен хем:
-Хава-дийсем:
-Бейле болса говы-дийип, җогап берди.
Мен деррев Куба гидип, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң хузурына бардым. Халк төверегини гуршап алыпды. Оны гөрмек үчин янына голайлашмага чалышдым. Оны гөре-гөрмәне:
-Бу йүз яланчы болмаз-дийдим-де, дерхал келимейи-шехадат айтдым, имана гелдим.
Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем маңа тарап өврүлип, адымы сорады. Менем:
-Хусайн бин Салам-дийдим. Пыгамберимиз:
-Ёк, Абдуллах ибни Салам-дийди. Мен-де:
-Сени хак Пыгамбер эдип, гөндерен Аллаха касам эдйәрин. Мен мундан башга адымың болмагыны ислемен. Хава! Мен Абдулла ибни Салам-дийдим.
Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем дашына үйшен ынсанлара ысламыети дүшүндирйәрди. Ондан илкинҗи эшиден сөзүм шу болды: «Саламы араңызда яйрадың, ачлары доюрың, якын гарындашларыңызы (зыярат эдиң) барып гөрүң, ынсанлар укудака гиҗе намазыны кылың. Шейтсеңиз җеннеде гирерсиңиз».
Абдуллах ибни Салам сөйгүли Пыгамбермизиң янындан гайдып, догры өйүне гелип, машгаласына, чага-чугаларына, якын гарындашларына Ысламы дүшүндирди. Гарры дайзасы Халиде билен бирликде хеммеси мусулман болдылар. Олар Ыслама гиренлерини аз-салым гизледилер. Сөйгүли Пыгамберимиз Мединә ерлешенде оны гөрмәне гидип, шейле теклип этди:
-Эй, Ресулаллах! Яхудылар яланчы хем төхметчи миллетдир. Олар мениң мусулман боланымы эшидәйселер, атмадык төхметлери галмаз. Оларың хорматлыларыны өйүңизе чагырып, оларың янындакы ыгтыбарлылыгымы тассык этдирип, олары-да Ыслама чагырсаңыз-дийип, хайыш этди.
Ресулы Экрем саллаллаху алейхи веселлем илкинҗи пурсатда яхудыларың хорматлыларыны чагырып, ибни Саламы-да бейлеки отагда гойяр ве олара:
-Эй, Яхуди җемагаты! Мениң Аллах тарапындан гөндерилен Пыгамбердигими сиз өрән говы билйәрсиңиз. Хак дин биле гелдим, мусулман болуң-дийип, бу сөзлерини үч гезек гайталанда, яхудылар:
-Биз сениң Пыгамбердигиңи билмейәрис-дийдилер. Шонда Сөйгүли Пыгамберимиз саллаллаху алейхи веселлем:
-Араңызда Хусайн ибни Салам диен бир киши бардыр. Ол нәхили адамдыр?-дийип соранда, яхудылар:
-Ол бизиң иң хайырлымыздыр. Улы алымдыр. Өзи-де, какасы-да иң дегерлимиз хем алымымыздыр-дийип, шаятлык бердилер. Пыгамберимиз саллаллаху алейхи веселлем олара:
-Эгер ол мусулман болса, сиз оңа нәме диерсиңиз? Сизем мусулман болармысыңыз?-дийип соранда, яхудылар:
-Алла горасын, ол асла мусулман болмаз-диенлеринде сөйгүли Пыгамберимиз саллаллаху алейхи веселлем:
-Эй, ибни Салам, гел-дийип чагыряр. Шонда Абдуллах ибни Салам олара:
-Эй, яхудылар! Аллахдан горкуң, Мухаммет саллаллаху алейхи веселлемиң гетиренини кабул эдиң. Сиз онуң Аллахың илчисидигини, китабыңыз Төвратда онуң ады хем сыпаты билен беян эдилйәндигини гөрйәрсиңиз. Мен Аллахдан башга илах ёкдугына, Мухаммет саллаллаху алейхи веселлемиң онуң гулы хем илчисидигине шаятлык эдйәрин-дийип, мусулманчылыгыны ыглан эдйәр. Яхудылар:
-Сен ялан сөзлейәрсиң. Сен җуда эрбет хем азгынсың-дийип, төхмет этмәге башлаярлар. Оңа сүртмедик айыплары галмаяр. Шонда гама батан ибни Салам:
-Эй, Ресулаллах! Мениң горкян задым шуды. Олар хайын, залым, яланчы хем төхметчи миллетдир-дийди. Әлемлериң Сервери саллаллаху алейхи веселлем:
-Сизиң биринҗи айдан затларыңыз бизе етерликдир-дийди.
Яхудылар тарыхың довамында бүтин Пыгамберлере яманлык эдип, догрулыгың гаршысына херекет эдип, ер йүзүнде азгынчылыгың ёл алмагына себәп болупдырлар. Олар бу бет ишлерини хәзир хем довам этдирйәрлер. Шол себәпден мусулманлар гөзлерини гиңрәк ачып, душманыны говы танамалыдыр.
Абдуллах ибни Салам разыяллаху анху өмрүниң шу пурсатындан соң, Ресулаллах Серверимиз саллаллаху алейхи веселлемиң көлегеси ялы, Ол саллаллаху алейхи веселлемиң ызына дүшди йөрди. Чешмеден айрылмак ислемейән тешне ялы, Ыслама хем Куръана йүрегини берди. Ол илки өз небсини тербиелемәге чалшып, ичиндәки кеселлери беҗермек билен мешгулланды.
***********
Оны бир гүн Мединәниң базарында аркасы одунлы гидип баряркалар, гөрүп:
-Бу ишлери этҗек хызматчыларың барка, нәме үчин өзүң эдйәрсиң?-дийип сорадылар. Ол хем:
-Хава. Бу ишлери этҗек хызматчыларым бар. Йөне бу иши этмек небсиме агыр гелермикә?-диен пикир билен өзүми сынламак иследим. Чүнки Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң: «Калбында зерре ялы улумсылык болан җеннете гирҗек дәлдир» диенини эшитдим. Эгер-де менде улумсылык бар болса, ондан гутулмак ислейәрин-дийип, җогап берди.
Ыслам ынсаны шейле дереҗеде гөзеллешдирйәр. Ол мусулманы ичиндәки яманлыклардан арассалап, песпәл, юваш-юмшак, бейик бир кәмиллиге етишдирйәр. Гөрүң, сөйгүли Пыгамберимиз саллаллаху алейхи веселлем онуң хакында нәме дийипдир: «Хайсы бир адамың җеннети болан адамы гөреси гелйән болса, Абдулла ибни Салам разыяллаху анхуве серетсин».
Ене-де бир гезек Пыгамберимиз Серверимиз саллаллаху алейхи веселлем: «Шу гапыдан илкинҗи гирен җеннет әхлиндендир» дийди. Аз салымдан Абдуллах бин Салам разыяллаху анху гелип, ичери гирди. Эсхабы-Кирам деррев оңа бу бушлугы хабар бердилер ве онуң хайсы амал билен бу дереҗә етендигини сорадылар. О-да:
-Мен бир эҗиз адамдырын. Йөне хич ким хакында ичимденем болса, эрбетлик пикир этмейән ве бош сөзлерден хемише дашда дурмага чалышян-диен, җогабы берди.
************
Ыслам нәхили улы ныгмат?! Оңа говушмак нәхили багтыярлык?! Бу ынсаны перишделешдирен зынат… Реббим! Бизлере-де бу ахлагы несип эт…
Абдуллах ибни Салам разыяллаху анху ахлак хем ылым билен өзүни безәнлердендир. Ол Серверимизден 25 хадыс роваят эдипдир. Ол Веда (хошлашык) хаҗында болуп, Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның дөврүнде динини терк эденлер билен болан сөвешлере гатнашандыр. Хезрети Омар разыяллаху анху билен Хезрети Осман разыяллаху анхуның дөврүнде Мединеде яшап, милады йыл хасабының 643-нҗи йылында арадан чыкыпдыр. Реббимизден онуң шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.