Başy » Kitaplar » САХАБАЛАР » ЭБУ ЗЕР ГЫФАРЫ
Абид, Захид, Җомарт сахаба
ЭБУ ЗЕР ГЫФАРЫ
разыяллаху анху
Эбу Зер Гыфары разыяллаху анху кын гүнлериң ынсаны… Сөйгүли Пыгамберимизиң сырдашы… Абид, Захит хем җомарт киши... Көңлүнде диңе ягшылыклары гөтерйән йигит...
Ол ынсанларың аклыны хем көңүллерини айдыңлатҗак бир пыгамбере гарашярды. Зоваллы ынсанларың бутлары ылах эдинмесине гең галып, мунуң манысыз бидерек затдыгыны дүшүндирмәге сынанышярды. Ол тиредешлериниң арасында гуҗур-гайраты хем бутлара йигренҗи билен мешхур болупды.
Энтек вахың илкинҗи гүнлериди. Ол өзүне тәзе диниң гелендиги барадакы хабар эшитдириленде вагт йитирмән, деррев меселәни аныклашдырмак үчин илки доганы Унейси Мекгә иберди. Онуң гетирен хабарларына канагат этмән, өзи ёла дүшди.
Ибни Аббас разыяллаху анху онуң Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем билен гөрүшмесини өз дилинден эшидендигини шейле гүррүң берйәр: «Мен Гыфар кабыласындан биридим. Мекгеде бир Пыгамбер пейда боландыгыны эшидип, бу барада кәбир затлар билип гелмесини исләп, доганым Унейси Мекгә ибердим. Өврүлип геленде: «Мен бир киши гөрдүм ол диңе ынсанлара хайыры эмр эдип, яманлыклардан гачмагы весъет эдйәрди» дийди.
Шондан соң деррев Мекгә Месҗиди Харама гелдим. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлеми танамаярдым ве оны хич кимден сорамаярдым. Гиҗе дүшди. Мен месҗитден гайтмадым. Алы ибн Эбу Талып яныма гелип:
-Шу адам бир мысафыр болмалы-дийди. Менем:
-Хава, хут шейле-дийдим. Алы:
-Эгер шейле болса йөр, бизе-дийди, Алы билен биле гитдим. Мениң нәме себәпден гелендигими не о сорады, не-де мен бу меселеде хич зат диймедим.
Даң атанда ене месҗиде гитдим. Икинҗи гиҗе дүшди. Ене Алы яныма гелип:
-Йөр, бизе гидели-дийди. Гитдик. О гиҗеде хич зат геплешмедик. Үчүнҗи гиҗе Алы ибн Эбу Талып маңа:
-Сениң халың недир, бу шәхере нәме үчин гелдиң?-дийип сорады. Мен өз гезегимде:
-Хич киме айтмаҗагыңа ве мени гөзлейән адамымың янына әкитҗекдигиңе сөз берсең айдарын-дийдим. Алы:
-Ынанып билерсиң-дийди. Мен:
-Эшидишиме гөрә, бу ерде «Мен Пыгамбер» диййән бири чыкыпдыр. Мен Онуң билен гөрүшмек хем танышмак үчин гелдим-диенимде, Алы:
-Аллахдан ант ичйән Ол Аллахың Ресулы ве хак Пыгамберидир. Эртир ирден яныңа гелерин, сенем мениң ызымдан гелерсиң-дийди. Эртеси ирден Алы:
-Нирә гитсем мени ызарла. Эгер ёлда саңа зыян этҗек бирини гөрсем, гыра чекилип дурарын, сен дурман гит. Мен ызыңдан етерин. Соңра мен нирә гирсем, сенем шол ере гир-дийди.
Шейдип икимиз билеҗе Ресулуллах саллаллаху алейхи веселлемиң хузурына бардык. Оны гөрен бадыма: «Эссаламу алейке я Ресулаллах» дийдим. Аклым, көңлүм онуң нуруна гапланды. Совал-җогаба хаҗат галман, деррев келимейи-шехадет гетирдим. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем маңа:
-Эй, Эба Зер! Сен бу иши гизлин сакла ве юрдуңа дөн-дийди. Мен-де:
-Эй, Ресулуллах! Сени хак Пыгамбер эдип гөндерен Аллаха касам эдйәрин. Мен келимейи-шехадети иң азгын мүшрүклериң ортасында айтҗак-дийдим. Месҗиде гелдим-де:
-Эй, Курайыш җемагаты! Бүтин барлыгым билен билерин ве сизе-де билдирерин. Шуны берк белләң! Аллахдан башга ыбадат эдилҗек хич бир мабуд (ыбадат этмәге лайык зат) ёкдур. Диңе Аллах бардыр. Мухаммедиң Аллахың гулы ве Ресулыдыгыны көңүл разылыгы билен ыглан эдйәрин» дийип хайкырдым.
Курайыш мүшрүклери мени өлдир ялы енчдилер. Пыгамберимизиң агасы Аббас етишип, үстүме сая болуп, олара:
-Хелак боларсыңыз. Бу уряныңыз Гыфардандыр. Гыфар болса сизиң сөвда ёлуңызың угрундадыр-диенде, Курайышлылар чекилдилер. Өзүме гелип, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң янына гитдим. Мениң урланымы гөрүп:
-Эй, Эбу Зер! Саңа бу иши гизлиң сакла, өз юрдуңа гит диймәнмидим! Ханы, бар инди ковмуңа гидип, гөрен эшидениңи олара хабар бер. Олары Аллаха чагыр. Пыгамберлигими ач-ачан ыглан эденимде яныма гел-дийди.
Ол тә хиҗрете ченли ковмуны Ыслама чагырмак билен гечирди. Гыфардан бир топар адам онуң себәп болмагы билен мусулман болды. Хиҗретден соңра-да, шол везипе билен мешгул болан Эбу Зер разыяллаху анху Бедир, Ухуд, Хендек сөвешлерине гатнашмады. Ол соңра ики Җахан Гүнеши Серверимиз билен биле болмак ве оңа хызмат этмек арзувы билен Мединә ерлешди. Ресулы Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз онуң билен хер гезек габатлашанда элини гысып, гүлүмсирәп, оңа хеззет-хормат эдерди. Тебук сапарына чыкылыпды. Эбу Зер разыяллаху анхуның дүеси хор боландыгы үчин ызда галыпды. Ол Ресулы Экрем саллаллаху алейхи веселлемиң ызындан етмек үчин гошларыны аркасына алып, йөремәге башлады. Онуң бу халыны гөрен Пыгамбер Серверимиз: «Аллах Эбу Зере рахмет этсин. Ол ялңыз гезер, ялңыз өлер ве ялңыз дирелдилер» диййәр.
Ол хич хачан дүнйә малына гөз дикмейәр. Өйүнде бир гүнден артык иер-ичер ялы зат сакламаяр. Артыкмаҗыны гарыплара дагадяр. Ол өмрүни аша таквалыкда гечирйәр. Гереги чыкар, дийип эртирки гүне хич зат артдырмаяр. Ол шейле диййәрди: «Маңа эзиз достум саллаллаху алейхи веселлем шейле весъет этди: «Хырын-дыкын эдип, агзы богулан алтындыр-күмүш одуң бөлегидир. Ол тә Аллахың разылыгы үчин мәтәчлере берилйәнчә, эесини якар».
Өмрүниң соңуна ченли таква яшайшы сайлап алан Эбу Зер разыяллаху анху Сөйгүли Пыгамберимиз арадан чыкандан соң, Мединеде дурман, Шама гитди. Шамың хәкими бир гезек оны сынап гөрмек үчин адамларындан оңа мүң алтын иберди. Эбу Зер разыяллаху анху о гиҗе укламан оны гарыплара дагатды. Эртеси хәкимиң адамларының бири гелип:
-Багышлаң, хәким мени башга ере иберен экени. Мен алтынлары ялңышып, сизе гетирипдим-диенде, Эбу Зер разыяллаху анху:
-Оглум, о алтынлар гиҗеси биле пукаралара дагадылды. Екеҗесем эртире галмады. Сен ене үч гүн мөхлет сора. Белки шонча алтын җемләп билерин-дийип, өтүнч сорады. Шам хәкими онуң догрулыгына хем ыхласына ене бир гезек гөз етирди.
Ине, ынсан шу хили херекети биле йылдызлашар. Багтыярлык чагының ынсаны шу хили айратынлыклары билен эбедилешендир. Олар малдан-җандан гечип, Аллах ве Ресулының сөйгүсине етишип, иманың галасы хөкмүнде өзлерине ахыръети сечипдирлер.
Сөйгүли Пыгамберимизиң: «Ер Эбу Зерден догры бирини гөтерен дәлдир. Гөк-де онуң ялы ынсаны көлегелән дәлдир» диен хорматына мынасып болан Эбу Зер разыяллаху анху Хезрети Осман разыяллаху анхуның дөврүнде Мединә якын Ребзе диен обада ерлешдирилди. Ол шол ерде бир месҗит салдырып, тә өмрүниң ахырына ченли Ысламы дүшүндирди. Куръан өвретди, хадыс окатды. 281 саны хадысы-шериф роваят эден Эбу Зер разыяллаху анху милады йыл хасабының 652-нҗи йылында Ребзеде ахыръете гөч этди.
Керемли Хакдан бизлере-де Аллах ве Ресулының сөйгүсинде эрәп, таква яшайшы миессер кылмасыны хем-де ол абид, захид сахабаның шепагатларына лайык эйлемесини ныяз эдерис. Әмин.