Başy » Kitaplar » САХАБАЛАР » ЭБУ КАТАДЕ
Ресулаллахың чапыксувары
ЭБУ КАТАДЕ
разыяллаху анху
Эбу Катаде разыяллаху анху «Фариси Ресулаллах-Ресулаллахың чапыксувары» лакамы билен мешхур болан йигит… Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң Зу Каред газадында айратын хорматына мынасып болан сөвешиҗи…
Онуң ады Харис, лакамы Эбу Катадедир. Хазреч кабыласының Селеме шахасындан болан Эбу Катадәниң какасының ады Реби ибни Белдехе, эҗеси болса Небше бинти Мазхардыр. Аялы сахаба болан Сулафе бинти Бера болуп, онуң бу аялындан Абдуллах, Мабед, Абдырахман ве Сабит атлы дөрт оглы дүнйә инди.
Эбу Катаде икинҗи Акабе бейгатындан соңкы әхли газатлара гатнашды. Онуң гахрыманчылыгы Зу Каред газадында басмачы мүшрүклериң баштутаны Месаде биле гаршылашанда хас айдың йүзе чыкды. Бу барада онуң өзи ине, шейле гүррүң берйәр: «Мединеде бир ат сатын алыпдым. Бу аты Месаде гөрүп, менден:
-Аты нәме үчин алдың?-дийип сорады. Мен-де:
-Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң янында бир җихәд атының болмагыны иследим-дийдим. Месаде:
-Диймек, сизи өлдүрмек аңсат болҗак дәл-ов-диенде:
-Бу атың үстүнде сениң билен габатлашмагы Алладан дилейәрин-дийдим.
Зу Каред төвереклеринде басмачы мүшрүклере хүҗүм эденимизде, бир ок гелип йүзүме чүмди. Окы ве демири йүзүмден чыкарып-чыкарманкам бир атлы гелип, йүзүндәки пердәни ачды-да:
-Эй, Эбу Катаде! Ине, габатлашдык-дийди. Бу мегерем Месада эл-Фезари болмалы. Ол улумсылык билен:
-Чарпышмак ислейәңми я гөрешмек?-дийип сорады. Менем:
-Муны сениң өзүңе гойян-дийдим. Ол:
-Бейле болса, гөрешели-дийди-де, гылыҗыны агачдан асды. Менем атдан дүшүп, гылыҗымы агачдан асдым. Соңра орта чыкдык. Тутлушдык. Бир салым Алла Тагала маңа аңсатлык берди. Бир хемледе оны ере язып, дөшүнде отурдым. Шол пурсатда келләме бир зат дегди. Гөрсем, Месадәниң агачдан асылан гылыҗы. Деррев гылыҗы алып, гынындан согурдым-да:
-Сени аман сыпдырман-дийдим. Месаде:
-Эй, Эбу Катаде! Мени өлдүрме, бизиң кичиҗиклер киме галҗак?!-дийип, ялбармага башлады. Эмма җаныңа каст эдене небсиңи агырдып болмаз. Оны өлдүрдим. Келтекчесини чыкарып, үстүне япдым. Атына мүнүп гелйәркәм, Месадәниң доганының оглы үстүме эңип гелйәрди. Оны-да найза билен аркасына уруп, ере яздым.
Ыслам чапыксуварлары басмачы мүшрүклере талаң салып, ызларына гелйәркә, Сөйгүли Пыгамберимиз-де Зу Каред төвереклерине гелип, ол ерде караргәх гурупды. Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз Эбу Катадәни гөрүп: «Аллахым, онуң сачына, дерисине берекет бер. Оны кувватлы яшат» дийип, дога этди. Соңра болса:
-Месадәни сен өлдүрдиңми?-дийип сорады. О-да:
-Хава-диенде, Фахри-Каинат Серверимиз:
-Йүзүңе нәме болды?-дийди. Эбу Катаде:
-Ок дегди, эй, Ресулаллах!-диенде, шыпа чешмеси Серверимиз:
-Яныма гел-дийди-де, ярасының үстүне чүфледи. Агыры-ынҗыдан нам-нышан галмады. Серверимиз үстесине Месадәниң атыны хем гылыҗыны оңа берди. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз бир гиҗе Зу Каред-де галды. Эртеси ирден: «Бу гүн чапыксуварымызың хайырлысы Эбу Катаде, пыядаларымызың хайырлысы Эбу Селеме болды» дийди.
Ол бирнәче гошун бирикмелерине гирди. Хиҗретиң 8-нҗи йылында улы гошуна баш эдилип, ызарламак үчин Хадре тарапына иберилди. Бу ерде Гатафан кабыласы отурярды. Ики гүнүң биринде мусулманларың экин мейданларына чозуп, олҗа алып, ынҗалык беренокдылар. Эбу Катаде разыяллаху анху бу кабыланың дашыны габады. Олар бар затларындан гечип, гачмага башладылар. Малларыны олҗа алан, Эбу Катаде разыяллаху анху Мединә гайтды.
Ол шол йылың Ремезан айында Батны Эхам, Зи Хашаб, Зи Мерве тарапларына-да иберилди. Ол бу төвереклери-де гаракчылардан арассалап, шол ерден гөни Мекге фетхине гатнашды. Соңра Хунейн газадына гатнашып, улы гахрыманчылыклар гөркезди. Хер кесиң саг болсуныны алды. Тебук сапарына ве Веда Хаҗына-да гатнашды.
Эбу Катаде разыяллаху анху Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлемиң сөхбетлеринден алан нуры биле өмрүни Алла ёлуна багыш этди. Ондан 170 төвереги Хадис-шериф роваят этди. Ол хадыс роваяты меселесинде өрән әгәди. Бир гүн оглы Мабед ве бейлекилери өз араларында «Ресулаллах шейле буюрды» дийип геплешйәркәлер, оларың янына гелип:
-Сиз нәме геплейәниңизи билйәңизми? Мен Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң: «Мениң айтмадыгымы айтды диенлер Җәхеннемден ерини тайярласын» диенини эшитдим-дийди.
Ол Ыслам доганлыгыны яшамак меселесинде-де өрән сересап чемелешерди. Ахлагы сыпайыды. Доганының ёлунда бүтин дүнъе малыны сарп эдип билҗекди. Онуң янында байлыгың гадыры ёкды. Бир гүн бириниң җыназасы гетирилди. Ресулы-Экрем өлениң бергисиниң бардыгыны я ёкдугыны сорады. Ики динар бергисиниң бардыгы айдыланда: «Эгер бейле болса, җыназасыны сиз окаң» дийди. Эбу Катаде разыяллаху анху дерхал орта чыкып:
-Эй, Ресулаллах! Онуң бергисини бермеги мен бойнума алярын-дийди. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз диңе шундан соң, туруп ол кишиниң җыназасыны окады. Онуң гул хакыны үстүне алып, ахыръете гитмегине разы болмады.
Бир сөвешде Эсхабы-Кирам сув тапмак иши билен мешгулды. Эбу Катаде разыяллаху анху Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң янындан хич айрылмады. Сөйгүли Серверимиз хайванларының бириниң үстүнде отырды. Бирденкә отуран еринде мүбәрек беденлери ашак эгилди. Аз салымдан хас ашак эглип, ере йыкылмак ховпы абанды. Эбу Катаде разыяллаху анху ылгап барып, Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизи галдырды.
-Кимсиң?-дийип соранда, мен «Эбу Катаде» дийип, җогап бердим. Шонда Пыгамберимиз:
-Эбу Катаде! Сен Аллахың Ресулыны горамак биле мешгул болдуң. Алла Тагала-да сени горасын-дийип, дога этди.
Эбу Катаде разыяллаху анху шу доганың хорматына етмиш яшларында болса-да, он бәш яшлы ялы гөрүнйәрди.
Ол дөрт халыпаның дөврүни-де гөрди. Хезрети Алы разыяллаху анхуның дөврүнде Нехреван сапарына гошунбашылык этди. Милады йыл хасабының 674-нҗи йылында Куфада арадан чыкды. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.