بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ

Hikmetler ummanyndan:

Ylym ýolbeletdir, beýleki işler oňa tabyndyr. Ylym bagtly bendelere berler, günäkär gullar ondan mahrumdyr.

Başy » Кuran » Mугаллым саны » КУРЪАН ОКАМАКЛЫГЫҢ СОГАПЛАРЫ

Куръан окамаклыгың согабы улудыр. Бу мазмуна Исра сүресиниң 82-нҗи аятыны делил эдип гөркезмек болар:

 

وَ نـَنـْزِلُ مِنَ القـُرْآنِ مٰا هـُوَ شِفـٰاءٌ وَ رَحْمَة ٌ لِلمُـؤْمِـنِـینَ*

«Биз Куръанда иманлы кишилере шипа болян ве олара Алланың рехмети бар болан аятлары индердик». Диймек, Куръан окамакдан бизе ики тараплайын пейда бар – Биринҗиден, ондан дердимизе мелхем, кесел-зыянлара шипа тапярыс. Икинҗиден, оны иман билен ынанылып окалса, Аллатагаланың рехметине дахыл болярыс.  

Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Аллатагаланың сөзүниң бейлеки сөзлерден артыкмачлыгы Онуң өзүниң ярадан затларындан артыкмачлыгы ялыдыр».

Абу Муса Ашгарыдан (Аллатагала ондан разы болсун!) роваят эдилйән бир хадысда Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Куръан окаян мусулман апелсин ялыдыр, онуң ысы хем, тагамы хем якымлыдыр. Куръан окамаян мусулман хурма ялыдыр, онуң тагамы сүйҗи болса хем, ысы ёкдур. Куръан окаян мунапыгың, дашы мусулман, ичи мусулман дәл адамың мысалы рейхан ялыдыр, онуң ысы говудыр, тагамы болса аҗыдыр. Куръан окамаян мунапыгың мысалы редиска ялыдыр, онуң ысы ёкдур, тагамы болса аҗыдыр».   

Мугаз ибн Энесден (Аллатагала ондан разы болсун!) роваят эдилйән бир хадысда Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Ким Куръан окаса ве ондакы затлара амал этсе, Аллатагала онуң ата-энесине Кыямат гүни шөхлеси дүнйәдәки гүнүң шөхлесинден йити шөхлеси болан тәч гейдирер».

Абдылла ибн Месгуддан (Аллатагала ондан разы болсун!) роваят эдилен хадысда Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Куръан окаң. Чүнки онуң аятларыны ят беклән адамы Аллатагала азапландырмаяр».  

Ибн Апбасдан (Аллатагала ондан разы болсун!) роваят эдилйән хадысда Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Агзындан Куръаның аятларындан хич зат чыкмаян адамың мысалы вейран эдилен өйүң мысалы ялыдыр». 

Абу Хурейрадан (Аллатагала ондан разы болсун!) роваят эдилйән бир хадысда Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Ики затда гөрипчилик этмек болмаз. Оларың бири – бир адамда Куръан бар болуп, ол оны гиҗе гүндиз окаяр, гоңшусы болса онуң сесини эшидип шейле айдяр: «Шунуң ялы ыхлас маңа хем берилен болса-ды!». Бейлекиси болса – бир адама Аллатагала байлык пайыны эчилипдир, о байлыгыны Аллатагаланың разылыгы үчин сарп эдйәр. Бир адам болса: «Маңа хем пылана берлен байлык берлен болса, мен хем онуң эдиши ялы эдердим».

Абдылла ибн Месгуддан (Аллатагала ондан разы болсун!) роваят эдилен хадысда Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Эй, Абдылла! Маңа Куръан окап бер!» Абдылла оңа: «Эй, Алланың ресулы! Куръан саңа индерилди ахыры! Сен оны менден ягшырак окаярсың» дийипдир. Пыгамбер алейхиссалам оңа шейле дийипдир: «Мен Куръаны башгалардан диңлемеклиги халаярын».  Диймек, бизиң Куръаны башгалардан диңлемеклигимиз, башгаларың болса оны бизден диңлемеклиги сүннетдир.

Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Аллатагаланың өзи Та-Ха ве Ясин сүрелерини Адам атаны яратмазындан өң мүң йыллап окапдыр. Перишделер муны эшидип шейле айдыпдырлар: «Бу Куръаны индерилҗек умматың багты гетирҗекдигине сөйүнҗи болсун!».

Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Йүреклер поладың тапланышы ялы тапланярлар». Сахабалар ондан: «Я Ресулалла! Бизе муны дүшнүклирәк эдип айтсан-а?! Йүреклер нәхили эдип тапланярлар?» дийип сорапдырлар. Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Йүреклер Куръаны окамак билен ве өлүми ятламак билен тапланярлар».

Абу Хурейра (Гой, Аллатагала ондан разы болсун!) шейле дийипдир: «Куръан окалмаян өй дар болар, ондан перишделер чыкып гидерлер ве оңа шейтанлар гелип гирерлер. Куръан окалян өй болса гиң болар, онуң беркети көп болар, оңа перишделер гелип гирерлер ве ондан шейтанлар гачарлар».

Ахмет ибн Ханбал (Гой, Аллатагала оңа рехимдарлык этсин!) шейле дийипдир: «Мен Аллатагаланың җемалыны дүйшүмде гөрдүм ве Оңа айтдым: «Саңа якынлык газананлар муны нәдип тапдылар?!» Аллатагала шейле дийди: «Мениң келамым билен». Мен ондан: «Оңа дүшүнмек биленми я-да дүшүнмезлик билен?». Аллатагала айтды: «Икиси билен хем».

Алы ибн Абу Талып (Гой, Аллатагала ондан разы болсун!) шейле дийипдир: «Үч саны зат яткешлиги беркидйәндир ве хушсузлыгы гидирйәндир: дишлери арассаламак, ораза тутмак ве Куръан окамак».

Хамыд Җемалы (Гой, Аллатагала оңа рехимдарлык этсин!) шейле дийипдир: «Мен Суфян Сөвриден сорадым: «Сен яныңа гүмүр-ямыр этмәге гелйән адамы говы гөрйәрсиңми я-да Куръан окамага гелйән адамы?». Ол шейле дийипдир: «Мен, элбетде Куръан окамага гелйән адамы говы гөрйәрин. Чүнки Пыгамбер алейхиссалам сизиң хайырлыңыз Куръаны окаяныңыздыр» дийипдир».

Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Куръаны ягшы теҗвид билен окан адама онуң хер бир харпына он согап бардыр». Сахабалар (Гой, Аллатагала олардан разы болсун!) ондан: «АЛМ (Алиф, лам, мим) тутушлыгына бир харпмы?». Пыгамбер алейхиссалам шейле дийипдир: «Мен үч харпы бир харп дийип айтмаярын. Алиф бир харп, лам бир харп, мим хем бир харпдыр».