بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ

Hikmetler ummanyndan:

Ynsanlara ylym öwrediň, sebäbi olar ylmyň ähli zatdan ýokarydygyny bilmeýärler.

Başy » Кuran » Mугаллым саны » 12-НҖИ БАП – ЯЗЫЛСА-ДА ОКАЛМАЯН ХАРПЛАР

یازلساده اوقالمایان حرفلر   

   12-НҖИ БАП – ЯЗЫЛСА-ДА ОКАЛМАЯН ХАРПЛАР

1).Ашакдакы ялы сөзлериң башында элип вав билен язылса хем, элип окалман, эйсем диңе вав окаляр:  

اُولـُو اُولِـی اُولاٰتِاُولاٰءِاُولٰئِكَ  اُولاٰءِ

 

2). Ашакдакы ялы сөзлериң ахырында көплүк саның элиби билен вавы билен язылса хем, элип окалман, эйсем диңе вав окаляр:

 

اٰمَـنـُوا – اٰمِنـُواقـٰالـُوااِعْـلـَمُوااِعْـمَـلـُوا

 

3) Ашакдакы ялы сөзлериң ортасында елип язылса хем окалмаяр: 

 

بـِالـْغـَیْبِ – بـِالآخِـرَةِ – کـَالـْفـَرَاش ِ 

 

 وَالـْعَصْرِ  – وَانـْحَـرْ – وَالـْمُشَـارِکِینَ

 

 رَبِّالعٰالـَمِینَصِرٰاطَالـَّذِینَ   

 

غَیْرِالمَغـْضُوبِ – هُمُ المُفـْلِحُونَ

 لـَیْلـَة ُ القـَدْرِ – حَذ َرَ المَوْتِ

 

 وَ اِذ َا سْـتـَسْقـَی – اَنـْفـُسَکـُمُ اسْتـَکـْبَـرْتـُمْ

 

4) Ашакдакы ялы сөзлерде алиф-ламың ламы окалмаяр:[1]

 

اَلتـَّبَـعُاَلثـَّمَـرُاَلدَّخـَـلُاَلذ َّهَـبُ – اَلرَّصَدُ

 

اَلزَّبَدُاَلسَّـفـَرُاَلشـَّجَـرُاَلصَّفـَرُ– اَلضَّرَرُ

 

اَلطـَّـلــَبُ – اَلظـَّـفـَـرُ – اَللـَّهـَـبُ – اَلنـَّـسَــبُ

 

5) Ашакдакы ялы сөзлере өңүнден башга бир сөз гошуланда элип хем, лам хем окалмаяр:

 

هُـوَالتـَّبَـعُهـُوَالثـَّمَـرُهـُوَالدَّخـَـلُ

 

هُوَالذ َّهَـبُ – هُـوَالرَّصَدُ – هُـوَالزَّبَدُ

 

هُوَالسَّـفـَرُهُـوَالشـَّجَـرُهُـوَالصَّفـَرُ

 هُـوَالضَّرَرُ – هُـوَالطـَّـلــَبُ – هُـوَالظـَّـفـَـرُ

 

  هُـوَاللـَّهـَـبُ – هُـوَالنـَّـسَــبُ    

 

6) Ашакдакы ялы сөзлер гошулып окаланда асты, үсти, отуры ве сәкини язылмадык харпларың хер бири окалмаяр:

 

هٰذا الـْبَـلـَـدُ – مَا القـٰارِعَة ُ – مَا الحُطـَمَة ُ

 

هٰذا الـَّذِی – مَنْ ذا الـَّذِی – تـَحْتَهَا الاَنـْهٰارُ

 

فـَقـُلـْنـَا اضْـرِبْ – بـِئـْسَ الاِسْـمُ   

 

اِهْدِنـَا الصِّـرٰاط َ – یٰاءَیُّهَا النـّٰاسُ   

 

 عَـلـَی النـّٰاس ِ – فِی الاَرْض ِ  

 

 فِـی الصُّدُورِ – قـٰالـُوا اتـَّخَذ َ – قـٰالـُوا ادْع ُ

 

لـَقـُوا الـَّذِینَ – اُوتـُوا الکِتٰـبَ 

 

 وَ اَقِیمُوا الصَّـلـٰوة َ – وَاٰتـُوا الزَّکـٰوة َ

 

وَ عَمِـلـُوا الصّٰـلِحٰتِ  

 

*****   



[1]Арап элипбисиниңхарплары ики топара бөлүнйәр:

1) камары харплар ا - ب – ج – ح – خ – ع – غ – ف – ق – ك– م – و – ه -ی

2) шемси харплар ت – ث د – ذ – ر – ز –س – ش – ض – ط – ظ – ل

Камары харп ики сөзүң ортасында алиф-ламың ызындан гелсе, онда диңе элип окалмаяр. Меселем: عَـلـَی الـْهُـدٰیШемси харп алиф-ламың ызындан бир сөзде гелсе, онда диңе лам окалмаяр. Меселем: اَلنـَّهٰارُ   Шемси харп алиф- ламың ызындан ики сөзүң ортасында гелсе, онда элип хем, кам хем окалмаяр. Меселем: یَصْدُرُ النـّـٰاسُ