Mugallym

Hikmetler ummanyndan:

Utanç donuny geýen adamyň hiç haçan aýby görünmez.

 

Амр ибн Мәлик муны Фудала ибн Убейт­ден эшидипдир: «Ол: «Мен Ресулалланың шей­ле диендигини эшитдим: «Ысламы кабул эдене ве гүн-гүзераны дүзүв болана бушлук болсун!» дийипдир».

* * *

Абу Ханы Хавланы бизе Амр ибн Хурейс­ден роваят эдйәр: «Алла рысгалы гуллар үчин яйрадан болсады, олар ер йүзүнде азардылар, азгынчылык эдердилер»[1] аяты «асхабы суф­фа»[2] хакда инендир. Бу оларың: «Дүнйә би­зиң­ки болсады» дийип, арзув эдендиклери се­бәп­лидир».

* * *

Абу Зер шейле дийди: «Ики дирхеми бола­ның хасабы ве ондан хасап соралмагы, бир дирхеми боландан хас агырдыр».

* * *

Дамра, Мухасыр ибн Хабып ве Хеким ибн Умейр шейле роваят эдйәрлер: «Ресулалла шей­ле дийди: «Аллатагала кыямат гүни дең де­реҗеде болан, бири дарлык, бейлекиси ги­ңиш­лик ичиндәки ики гулуны дирелдер. Дар­лык ичиндәки җеннете йөрәр. Җеннетиң га­пы­ларына геленде, ызына өврүлмез. Сакчылар оңа:

— Гел, гир — диерлер.

Ол хем:

— Мен ызыма гитҗек дәл — диер.

Гылыҗы онуң гершиндедир. Ол:

— Шу гылыч маңа дүнйәде гайрат-тагалла эт дийлип берилди. Мен хем тә өлйәнчәм онуң билен сөвешдим ве онуң билен биле хем­ра болдум — диер ве гылыҗыны сакча бе­рер. Йөрәр, оны ызына өвүрмезлер ве онуң җеннете гирмегине пәсгел бермезлер. Ол хем җеннете гирер ве бираз вагт галар. Соң оңа гиңишликдәки дин доганы гелер. Дарлык ичиндәки:

— Эй, пылан, сени нәме гиҗә гойды? — ди­йип сорар.

Ол хем:

— Маңа шу вагт ёл ачылды. Мен шейле бир сакландым велин, эгер, туршы от иен үч йүз йүк дүеси сув ичмәге бәш-бәшден гелсе хем мениң деримден доюп, ыза гайдардылар — диер».

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр: «Ресулалла шей­ле дийди: «Мен ымматымдан диңе якы­ның (гайыба ынанмагың) йитмегинден горкя­рын».

* * *

Хасан Басры шейле диййәр: «Ресулалла шей­ле дийди: «Үнс бериң! Хакыкатдан-да, ын­сан­лара ылымдан ве саламатлыкдан ха­йыр­лы башга зат берлен дәлдир. Бу икисини Эзиз ве Җелил Алладан гөзләң».

Хасан Басры сөзүни довам эдип шейле дий­­ди: «Алла ве онуң ресулы догры айтды. Ылым билен довзахдан гачыляр, онуң билен җеннет гөзленйәр. Ылым билен халанылмаян зада сабыр эдилйәр. Ылым билен парзлар ери­не етирилйәр. Алланың саламатлык берме­гинде хем бирнәче хайыр бардыр. Валла, биз сахабалары саламатлык махалы бири-бирле­рине якынлашян ягдайда гөрүп, хачанда пит­не йүзе чыканда бири-бирлеринден узакла­шар­дылар».

* * *

Омар ибн Хаттап шейле диййәр: «Мен Ресулалланың шейле диендигини эшитдим: «Сиз Аллатагала сөзүң долы манысында бил багласаңыз, сәхер билен ач чыкып, агшам док гайдып гелен гушларың рысгалларының бер­лиши ялы, ол сизе-де рысгалыңызы берер».

---